پایدارسازی گود

روش خرپایی

پایدارسازی گود به روش خرپایی یکی از ساده ترین روش هاست که بیشتر برای گودهای کم عمق در مناطق شهری کاربرد دارد. در این روش چاه‌هایی با فاصله‌های منظم در اطراف گود حفر شده و انتهای آنها آرماتوربندی می‌شود. سپس بخشی از خرپا درون این چاه قرار گرفته و بتن‌ریزی انجام می‌گیرد. عمدتاً اعضای افقی و مورب خرپا را از جنس فلز و اعضای قائم را از جنس فلز یا بتن تهیه می‌کنند.

نیلینگ یا میخ کوبی

یکی از روش های متداول و اقتصادی پایدارسازی گود نیلینگ است. در این روش، پس از حفاری اولیه، میلگردهایی به صورت مایل در دیواره گود نصب می شوند و سپس با تزریق دوغاب سیمان به داخل حفره های ایجاد شده، میلگردها به دیواره خاک متصل می شوند. این میلگردها نیروی کششی را از خاک دریافت کرده و از ریزش دیواره ها جلوگیری می کنند. در ادامه یک لایه شاتکریت یا بتن بر سطح حفاری اجرا می گردد که علاوه بر پوشش سطح خاک، پیوستگی بین میخ ها را برقرار می کند.

آنکراژ یا دوخت به پشت

این روش بسیار به نیلینگ شباهت دارد؛ با این تفاوت که در آن به جای میلگرد از کابل های پیش تنیده استفاده می شود. بعد از تزریق دوغاب، در حین گیرش اولیه، این کابل های فولادی با جک های مخصوصی کشیده می شوند. بعد از گیرش آخر دوغاب، جک ها آزاد می شوند تا در جهت پایدارسازی گود، کابل ها با نیروی پیش تنیده، فشار بیشتری به خاک آن وارد کنند.

دیوار دیافراگمی

یکی از بهترین روش های پایدارسازی گود، روش دیوار دیافراگمی است که بیشتر برای گودهای عمیق انجام می شود. برای انجام این روش، از دیواره بتنی استفاده می شود که ساخت آن توسط دستگاه هایی به نام هیدروفرز یا گراب انجام می گیرد. بعد از این مرحله برای جلوگیری از ریزش موضعی دیواره از دوغاب بتونیت استفاده می کنند. سپس میلگرد گذاری و بتن ریزی انجام می شود.

ضخامت دیوارهای دیافراگمی معمولاً بین 0.6 تا 1.1 متر است. این دیوارها به شکل پانل تولید و عمق آن‌ها متناسب با عمق گود محاسبه می‌شود. عرض پانل‌های بتنی نیز بین 2 تا ۶ متر است. تعیین شکل دیوارها نیز در زمره مواردی است که به شرایط پروژه بستگی دارد.

تاپ دان یا بالا به پایین

در روش‌های سنتی پایدارسازی گود، ساخت سازه از پایین ‌به بالا انجام می‌گیرد؛ اما در روش تاپ دان این عملیات از بالا به پایین صورت می پذیرد. در این روش ابتدا محل ستون‌های سازه مشخص شده و برای هر ستون یک شمع اجرا می‌شود. سپس ستون‌های سازه بر روی این شمع ها نصب شده و اطراف آن‌ها با خاک و سیمان پر می‌شود. سپس گودبرداری آغاز می‌شود و در هر مرحله خاکبرداری، عمقی از گود برداشته شده و سقف های طبقاتی که امکان اجرای آن‌ها فراهم باشد اجرا می‌گردند.

این مراحل تا رسیدن به تراز کف پی و اجرای پی ادامه می‌یابد. بار سقف‌ها توسط ستون‌ها به شمع‌ها منتقل شده و سقف‌ها نیز به عنوان مهار افقی مانع از ریزش دیواره خاکی می‌شوند. در روش تاپ دان با پیشرفت پروژه به سمت پایین پس از اجرای دو سقف از طبقات منفی امکان ساخت طبقات مثبت هم فراهم می‌شود و اجرای پروژه سرعت می‌گیرد، به گونه‌ای که از این پس با اجرای سقف هر طبقه منفی، می‌توان یک یا دو سقف از طبقات مثبت را اجرا کرد.

اجرای شمع

برای پایدارسازی گود با اجرای شمع، از شمع های پیش ساخته یا درجا استفاده می شود که می توانند بتنی، چوبی یا فولادی باشند. برای جاسازی شمع ها، چاه هایی با فاصله و قطر مشخص حفر می کنند و سپس عملیات گودبرداری را اجرا می نمایند. در صورت لزوم باید شمع‌ها را در امتداد دیواره گود مهاربندی کرد.

از مزایای این روش، سرعت بالا در اجرا، کاهش هزینه ها و دست و پاگیر نبودن سیستم است. پایدارسازی با اجرای شمع در انواع زمین‌های سخت، نرم و سست قابل اجرا می باشد.

سپرکوبی

پایدارسازی گود با روش سپرکوبی با استفاده از صفحات یا ورق های فولادی انجام می شود. این صفحات در دو طرف گود، در خاک کوبیده می شوند. بعد از این که گود حالت پایدار به خود گرفت، حفاری انجام شده و بعد از آن بر روی سپرهای در خاک کوبیده شده، تیرهای پشت بند افقی قرار می گیرد. در آخرین مرحله هم سپرها را به پشت بندها متصل می کنند. در این روش پایدارسازی گود، سرعت اجرا و ایمنی در حین اجرا بسیار بالاست. با این حال به دلیل صدا و لرزش ناشی از کوبش سپرها، در محیط های شهری با محدودیت مواجه است.

مهار متقابل

این روش شباهت هایی به روش پایدارسازی با خرپایی دارد و معمولاً برای گودهای با عرض کم مناسب است. در این روش، داخل شمع هایی با طول بیشتر از عمق گود، المان های قائمی قرار داده می شود. انتهای این المان ها را با بتن به شکل گیردار مهار می کنند و بعد از قرار گرفتن این المان ها در دو طرف دیوار، به کمک المان های افقی و تیرها، آن ها را در جهت تقویت پایداری، به هم اتصال می دهند.